Wanneer u een spaarhypotheek, beleggingshypotheek of een hybride hypotheek afsluit dan is hieraan een kapitaalverzekering verbonden. Deze verzekering bouwt kapitaal op uit de door u ingelegde premies waarmee u uiteindelijk (een deel van) de hypotheek kunt aflossen. Deze kapitaalverzekeringen kennen een geheel eigen en vrij ingewikkeld fiscale regeling. Globaal geldt dat een kapitaalverzekering in box 1 een grotere belastingvrijstelling geniet. Maar u moet wel voldoen aan strengere regels. In box 3 gelden flexibelere regels, maar kunt u slechts aanspraak maken op een kleinere vrijstelling.

De vrijstelling in box 1 bedraagt € 32.900 en € 145.000 per persoon na respectievelijk vijftien en twintig jaar premie betalen. Om hiervan gebruik te kunnen maken dient u zich aan een aantal regels te houden:

• In de polis of het aanhangsel moet een tekst met de volgende strekking staan: “De begunstigde zal de verzekerde uitkering aanwenden ter aflossing van de eigenwoningschuld in de zin van de Wet Inkomstenbelasting 2001 van de verzekeringnemer, van diens echtgenoot of van degene met wie de verzekeringnemer duurzaam een gezamenlijke huishouding voert;
• De hoogste jaarpremie mag niet meer bedragen dan tien maal de laagste jaarpremie;
• U moet minimaal vijftien jaar achter elkaar premie betalen, tenzij u eerder overlijdt;
• De verzekering moet recht geven op een eenmalige uitkering bij in leven zijn of bij overlijden van u, uw echtgenoot of degene met wie u duurzaam een gezamenlijke huishouding voert;
• De verzekering moet zijn afgesloten bij een professionele verzekeraar;
• De maximale looptijd van de verzekering bedraagt dertig jaar.

Let op! Wanneer u tijdens de looptijd van de kapitaalverzekering deze regels schendt dan heeft dit zeer nadelige gevolgen. Het kapitaal dat is aangegroeid minus de betaalde premies wordt dan progressief belast in box 1 zonder gebruikmaking van enige vrijstelling.

Alternatief voor box 1 is het kiezen voor de regeling van box 3. Voordeel hiervan is dat u het opgebouwde kapitaal vrij kunt besteden en niet verplicht aan de aflossing van de hypotheek hoeft uit te geven. Bovendien is het mogelijk om meer dan de hypotheekschuld op te bouwen. Nadeel van de regeling van box 3 is dat u 1,2% belasting per jaar dient te betalen behoudens de algemene vrijstelling van € 20.315 per persoon. Dit geldt wanneer er sprake is van een kapitaalverzekering die is afgesloten op of na 15 september 1999.

Wanneer u uw kapitaalverzekering eerder heeft afgesloten, dan geldt in Box 3 een afwijkende extra vrijstelling. Naast de algemene vrijstelling van € 20.315 geldt nog een specifieke vrijstelling voor uitkeringen uit kapitaalverzekeringen van € 123.428 per persoon. In de regel geldt dat het voor “oude” kapitaalverzekeringen gunstig is om deze in box 3 op te nemen.

Het moge duidelijk zijn dat de fiscaliteit ten aanzien van kapitaalverzekeringen ingewikkeld is. Afhankelijk van de datum van afsluiten van de verzekering, het verzekerde bedrag, verwachtingen en de hoogte van de eigenwoningschuld dient een keuze te worden gemaakt. Laat u hierbij goed adviseren door een deskundige. Een verkeerde keuze kan in de toekomst zeer vervelende financiële gevolgen hebben.